Με αφορμή τον Μάνο Λοΐζο

Χτες ήμασταν στη “Βάρδια”, όπου έπαιζε και τραγουδούσε ο Σωτήρης Μπαλλάς με το γνωστό σχήμα που τον πλαισιώνει κάθε φορά που παίζει στη Θεσσαλονίκη. Η βραδιά ήταν αφιερωμένη στο Μάνο Λοΐζο. Όμορφες μελωδίες, εξίσου όμορφοι στίχοι. Τραγούδια που ακούς σπάνια στο mainstream ραδιόφωνο ή τηλεόραση. Όχι γιατί ο Μάνος δεν ήταν/είναι εμπορικός, άλλωστε η ποιότητα δεν βρίσκεται σε άμεση σχέση με την εμπορικότητα, όταν πρόκειται για τέχνη. Όμως ο Μάνος ήταν στρατευμένος, κι αυτό δεν αρέσει.
Κάθε χρόνο τέτοια εποχή, την εποχή που έφυγε από τη ζωή δηλαδή, βλέπουμε διάφορα αφιερώματα στον Μάνο Λοΐζο, βγαίνουν και λένε, λένε για τα τραγούδια του Μάνου, για το πώς έζησε, ανέκδοτα από την ζωή του, τις σχέσεις του με τους άλλους καλλιτέχνες, διάφοροι δημιουργοί/στιχουργοί λένε τις δικές τους απόψεις για τον Λοΐζο. Η παρατήρησή μου όμως είναι ότι παραλείπουν να αναφερθούν στον στρατευμένο Μάνο Λοΐζο, στην σχέση του με το εργατικό και λαϊκό κίνημα, τις πολιτικές προεκτάσεις των τραγουδιών του, τις επιλογές του στους στιχουργούς και τους στίχους. Δεν είναι εύκολο να αντιπαρατεθείς με έναν δημιουργό που γράφει μουσική για στίχους όπως “Στην Αθήνα μες στο κέντρο, φύτρωσε καινούργιο δέντρο. Έχει κόκκινα τα φύλλα και ολόγλυκα τα μήλα”, ή “Κι εμείς στην πόλη μια ζωή, υπάλληλοι κι εργάτες, να κουβαλάμε μια ζωή τ’ αφεντικά στις πλάτες. Κι απέξω από την πόρτα μας οι ξένοι σούρτα-φέρτα, το αίμα τον ιδρώτα μας, να πίνουνε αβέρτα” και “Λιώνουν τα νιάτα μας στη βιοπάλη, με τα κομμάτια μας δένει τ’ ατσάλι”. Αυτούς τους στίχους επέλεγε ο Μάνος για μελοποίηση. Πλαισίωνε τους στίχους με τον καλύτερο τρόπο και έφτιαχνε τραγούδια που βρίσκονταν σε όλα τα χείλη. Δεν είναι εύκολο να αντιπαρατεθείς σε κάτι τέτοιο, κι έτσι απλά επιλέγεις να αγνοήσεις αυτήν την πλεύρα.
Η απορία η οποία γεννάται σχεδόν αυτόματα είναι: “Γιατί δεν γράφονται πια τέτοια τραγούδια; Ή αν γράφονται, γιατί δεν τα ξέρουμε;” Γιατί δεν εμφανίζονται, μια χούφτα έστω, δημιουργοί που θα πάρουν την σκυτάλη και θα φτιάξουν στίχους, τραγούδια, θεατρικά έργα, μυθιστορήματα, όπερες, ταινίες που θα απευθύνονται στον λαό και στις ανάγκες του;. Δεν νομίζω ότι μπορώ να δώσω βέβαιη απάντηση. Σίγουρα από τις ανατροπές του 90 και μετά, με την υποχώρηση του λαϊκού και εργατικού κινήματος έχει χαθεί αυτός ο ενθουσιασμός που έδινε έμπνευση (παρεξηγημένη λέξη, ίσως αναφερθώ κάποια στιγμή και σε αυτό) στους καλλιτέχνες. Η τέχνη βρίσκεται σε συνάρτηση με την κοινωνία, αν και διαπιστώνω πολύ συχνά ότι το ιδεολόγημα “η τέχνη για την τέχνη” περνάει σε πάρα πολύ κόσμο, ακόμα και σε ανθρώπους που θα μπορούσαν να θεωρηθούν γενικά προοδευτικοί. Όμως πάντα υπάρχουν άνθρωποι που πάνε κόντρα στο ρεύμα, που υπηρετούν τα ιδανικά τους, υπερασπίζονται τις ιδέες τους, παλεύουν ενάντια στο κατεστημένο της εποχής τους. Πού είναι λοιπόν όλοι αυτοί; Η επόμενη προέκταση είναι “γιατί δεν χρησιμοποιείται το διαδίκτυο για να προβάλλουν τα έργα τους;


Για να επιστρέψω στη χτεσινή “Βάρδια”, αυτό που ακούσαμε ήταν πολύ καλό. Ενορχηστρώσεις ωραίες, με σεβασμό στις αρχικές εκτελέσεις αλλά και με διάθεση να προσθέσουν κάτι διαφορετικό και ενδιαφέρον στα τραγούδια. Οι μουσικοί σχεδόν άριστοι, αξίζει να τους αναφέρω: Μάριος Τσομπανίδης-πιάνο, Γιώργος Καραμφίλης-μπουζούκι, Βλαδίμηρος Σιαμέτης-μπάσο, Δημήτρης Κλανέτατζης-τύμπανα, Χρήστος Σπυριδάκης-βιολί (Ξεχνάω την κοπέλα, θα την θυμηθώ και θα κάνω edit, I promise).


Η μέρα εκείνη δεν θ’ αργήσει…

2 Comments

  • Σωτήρης
    October 12, 2007 - 6:29 am | Permalink

    Ντίνα Γιακουμάκου είναι το όνομα της κοπέλας. Ευχαριστούμε για τα καλά σου λόγια. Πρέπει περισσότεροι καλλιτέχνες να αρχίσουν να βγαίνουν δυναμικά. Τα καλύτερα δεν ήρθανε ακόμα.

  • Μαίρη
    October 31, 2007 - 10:18 am | Permalink

    Ηταν να έρθω εκείνη τη μέρα αλλά δυστυχώς δεν τα κατάφερα .

    Στις 6 Νοεμβρη όμως θα είμαι εκεί σίγουρα , πιστεύω είναι ότι πρέπει πριν το μεγάλο συλλαλητήριο της επομένης 🙂

  • Leave a Reply

    Your email address will not be published. Required fields are marked *

    *

    This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.